Y Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. Y Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• YA

  Hey, ey! mânasında nida olarak kullanılır. Arapçada başına geldiği kelimenin i'rabını ötre okutur. Yâ-Halimu, Yâ-Rahimu da olduğu gibi. Yâ, terkibli kelimelerin başına gelirse; baştaki kelimeyi üstün meftuh okutur. Yâ Rabbe-l Âlemîn de olduğu gibi.Yâ üç şekilde kullanılır:1- Müennes zamiri olur. Kübrâ $ Hüsnâ gibi.2- Harf-i inkâr olur.3- Harf-i tezkâr olur. Bu hâlde elifle olursa Harf-i nidâ dır. Bâzen te'kid için kullanılır: Yâ Allah, Yâ Rabbi denildiği gibi. Bazen teessüf, istimdad ve istigase ifade ettiği de olur. Yâ meded Allah, Yâ Allah! gibi. Yâ, terdif beyan eder. Ve yahut manasına: Ya gelir ya gelmez gibi. Taaccüb ve istigrab beyan eder: Ya öyle mi? de olduğu gibi. Tasdik bildirir: Evet, hay hay mânasını ifade eder. Gider yâ gibi.

• YA

  Kur'ân alfabesindeki son harfin ismidir. Ebcedî değeri 10'dur. Hecâ harflerinin mahmuse kısmındandır. Şedide ile rihve arasında, ortadadır.

• YA EYYÜHEL HOTO

  Ey vahşi, kaba dağ adamı!

• YA LEYTE

  Keşke, ne olurdu.

• YAB

  f. "Yaften: Bulmak" mastarından emir kökü olup, birleşik kelimeler yapılır. Meselâ: Şifayab $ : Şifa bulan, iyileşen.

• YABAN

  f. Çöl, sahra.

• YABANİ

  Yabana mensub. Issız yerlerde yaşıyan. Yabancı, alışmamış.

• YABENDE

  f. Bulan, bulucu. * Keşfeden, kâşif.

• YABİS

  Kuru.

• YABNAK

  f. Bulan, bulucu.

• YA'BUB

  Hızla akan nehir. * Suyu çok olan ark. * Bulut. * Hızla giden at.

• YÂD

  f. Anma. Hatırda tutma. Zikretme. * Hediye. * Hâtıra. * Hatır, gönül. * Uyanıklık.

• YAD-BUD

  f. Armağan, yâdigâr.

• YADBÜD

  f. Hâfıza kuvveti.

• YADDAR

  f. Hatırda tutan, unutmayan.

• YADDAŞT

  f. Hatırda tutulan şey. Hâtıra.

• YADE

  f. Hâtıra.

• YÂD-I ŞEBÂBET

  Gençlik hâtırası.

• YÂD-İ HAZİN

  Hüzünlü hâtıra.

• YADİGÂR

  Hatıra. Bir kimseyi veya bir şeyi hatırlatan.

• YADKERD

  f. Hazırlama.

• YAFE

  f. Saçma ve mânasız söz.

• YAFES

  Hz. Nuh'un (A.S.) üçüncü oğlu. Tufandan sonra Hazar Denizinin kuzeyinde yerleşmiştir.

• YAFTE

  f. "Bulunmuş, bulmuş, bulunan" mânalarına gelir ve birleşik kelimeler yapılır. Meselâ: Şeref-yafte $ : f. Şeref bulmuş.

• YAFUF

  Turaç kuşunun yavrusu.

• YAFUH

  Bıngıldak. Yeni doğan çocukların baş kemiklerinin arasındaki yumuşaklık.

• YA'FUR

  (C.: Yaâfir) Tüyleri toprak renginde olan ceylân. * Ceylân yavrusu. * Gecenin beşte veya altıda bir bölümü. * Peygamberimizin merkebinin adı.

• YAĞFİRULLAH

  Allah mağfiret eyler, eylesin, günahlarını örtsün (meâlinde söylenir).

• YAĞMA

  f. Zorla mal alma, çapul. * Bir Türk boyu.

• YAĞMAGER

  (C.: Yağmagerân) f. Çapulcu, yağmacı, zorba.

• YAĞMAGERÎ

  f. Çapulculuk, yağmacılık.

• YAH

  f. Buz.

• YAHAMİM

  (Yahmum. C.) Kara dumanlar.

• YAH-AVER

  f. Buzlu şerbet, buzlu su.

• YAHBESTE

  Buz tutmuş, donmuş, buz bağlamış.

• YAHÇE

  f. Donmuş yağmur taneleri, dolu taneleri.

• YAHMUM

  (C.: Yahâmîm) Kara duman. * Tütün. * Kara nesne.

• YAHMUR

  Yaban eşeği.

• YAHNİ

  f. Et yemeği, yahni. * Azık, zahire. * Pişmiş şey.

• YAHPARE

  f. Buz parçası.

• YAHTE

  f. Benzer, misil, eş, nazir. * Oda. * Küçük küp.

• YAHTEMİL

  İhtimal.

• YAHUD

  f. İsterseniz, veyâ. İyisi.

• YAHUDİ

  Hz. Yakub'un (A.S.) oğullarından Yehuda'ya mensub olan. Benî İsrail. Musevî. (Bak: İsrail)Yahudilerin vaziyetlerine ve seciyelerine işaret eden âyetler şunlardır: 2: 60-66 arası. 5: 62-64 arası ve 17: 4.(Yahudilere müteveccih şu iki hükm-ü Kur'anî, o milletin hayat-ı içtimaiye-i insaniyede dolap hilesiyle çevirdikleri şu iki müdhiş düstur-u umumîyi tazammun eder ki, hayat-ı içtimaiye-i beşeriyeyi sarsan ve sa'y ü ameli, sermaye ile mübareze ettirip, fukarayı zenginlerle çarpıştıran, muzâaf riba yapıp bankaları te'sise sebebiyet veren ve hile ve hud'a ile cem-i mal eden o millet olduğu gibi, mahrum kaldıkları ve daima zulmünü gördükleri hükümetlerden ve galiplerden intikamlarını almak için her çeşit fesat komitelerine karışan ve her nevi ihtilâle parmak karıştıran yine o millet olduğunu ifade ediyor. S.)

• YAHYA (A.S.)

  Zekeriya'nın (A.S.) oğludur. Benî İsrail Peygamberlerinden ve İsa Aleyhisselâm'ın şeriatı ile amel edenlerden olmuştu. Hz. İsa'dan (A.S.) önce Tevrat'a göre hareket ederdi. Kudüs'ün o zamanki reisi, Hz. Yahya'nın, Hz. Musa şeriatı üzere amel etmediğini ileri sürdüklerinden şehid ettiler.

• YAHYAH

  Beri gel demektir.

• YAİS

  (Ye's. den) Ümitsiz, kederli, me'yus.

• YAKAZA

  (Bak: Yakza)

• YAKAZAN

  Uyanık kimse. * Tozu yükselen toprak.

• YAKIK

  Katı nesne.